چالشهای قرنطینهای و آفات کلیدی در مزارع آذربایجان غربی
کاشت آفتابگردان در اقلیمهای سرد و معتدل با تهدیدات خاصی روبروست که عدم مدیریت آنها در زمان مناسب، خسارات جبرانناپذیری به بار میآورد.
۱. گل جالیز (سرطان مزارع آفتابگردان)
این گیاه انگل، بدون داشتن برگ و سبزینه، مستقیماً به ریشه آفتابگردان میچسبد و شیره گیاه را میمکد.
علائم: بوتههای آفتابگردان کوتاه باقی مانده و طبقها بسیار کوچک میشوند.
راهکار: استفاده از ارقام مقاوم (مثل ارقام هیبرید جدید)، رعایت تناوب حداقل ۴ ساله با محصولات غیرمیزبان مانند گندم، و استفاده از علفکشهای تخصصی تحت نظر کارشناس.
۲. سفیدک داخلی (Plasmopara halstedii)
به دلیل رطوبت نسبی در برخی فصول در مناطق ارومیه و خوی، این بیماری قارچی بسیار شایع است.
علائم: کوتولگی بوته و ایجاد گرد سفید رنگ در پشت برگها. طبقهای آلوده به جای خم شدن، رو به آسمان میایستند.
راهکار: ضدعفونی بذر قبل از کاشت با قارچکشهای سیستمیک (مانند متالاکسیل) و جلوگیری از آبیاری غرقابی سنگین در ابتدای رشد.
۳. پروانه طبقخوار آفتابگردان
لاروهای این حشره مستقیماً از دانههای در حال تشکیل تغذیه میکنند و راه را برای ورود قارچهای ثانویه و گندیدگی طبق باز میکنند.
زمان مبارزه: همزمان با ظهور طبقها و قبل از سفت شدن پوست دانه.
جدول زمانبندی مبارزه و پیشگیری
| نام عامل | نوع خطر | بهترین زمان مقابله | روش پیشنهادی |
| گل جالیز | گیاه انگل | قبل از کاشت و حین رشد | انتخاب رقم مقاوم + وجین دستی |
| سفیدک داخلی | بیماری قارچی | قبل از کاشت | ضدعفونی بذر (Seed Treatment) |
| کرم طوقهبر | آفت حشرهای | اوایل جوانه زدن | طعمهپاشی یا محلولپاشی پای بوته |
نکته طلایی برای کشاورزان پیشرو:
بسیاری از این عوامل تخریبگر (بهویژه اسپورهای قارچ و بذرهای گل جالیز) سالها در خاک زنده میمانند. به همین دلیل است که رعایت تناوب کشت تنها یک پیشنهاد نیست، بلکه یک «ضرورت بقا» برای زمینهای زراعی شما در آذربایجان غربی است.
