تنوع بذرها

|  بذرها

​بذرها  |  قسمتی از گیاه برای افزایش و تکثیر گیاه

بذر، یک رابطه زنده بین والدین و نتایج بوده و عامل اصلی انتشار گیاه از یک محیط به محیط دیگر می‌ باشد که سبب تداوم نسل‌ ها می‌ شود. از نظر بیولوژیکی بذر تخمک رسیده و بارور است که قابلیت رشد و تبدیل به یک گیاه کامل را دارد، اما از نظر کشاورزی و زراعت بذر مفهوم وسیع تری دارد. بذر از نظر زراعت یک میوه خشک و نا شکوفا است که می‌ تواند دارای یک، دو یا چند تخمک باشد.

         انواع بذرهای بازرگانی خشکبار اقدم :

1. بذر آفتابگردان هیبرید آجیلی و روغنی
2. بذر افتابگردان سنتی
3. بذر کدو سنتی
4. بذر کدو هیبرید

 بذر هیبرید آفتابگردان 

​در کشاورزی و باغبانی، بذر هیبرید توسط انسان از طریق گرده افشانی مصنوعی تولید می شود. تولید بذر هیبرید در کشاورزی مدرن رایج است. استفاده از بذرهای هیبریدی یکی از عوامل اصلی افزایش چشمگیر تولید کشاورزی در نیمه آخر قرن بیستم است. بطور کلی بذرهای هیبرید سبب افزایش سرعت رشد ، یکنواختی بیشتر، گلدهی زودتر و افزایش عملکرد گیاه  می شوند.
​​​​​​​ارقام هیبرید آفتابگردان که تاکنون در ایران اصلاح و معرفی شده است در دو گروه زودرس و دیررس قرار دارند.
​​​​​​​ارقام دیررس با مشکل دیررسی، پابلندی و نیاز آبی بالا مواجه هستند در حالیکه ارقام زودرس عملکرد بالاتر و با توجه به دوره رشد کوتاهتر نیاز آبی کمتری دارند.
​​​​​​​با توجه به شرایط کشور و نیاز مبرم به کشت محصولات استراتژیک مانند گندم، جو و کلزا، بذور هیبرید آفتابگردان آجیلی به دلیل زودرس بودن (دوره رشد  90 روزه ) می توانند به عنوان بهترین گزینه برای کشت دوم نیز به حساب آیند که می توانند درآمد مضاعفی برای کشاورزان ایجاد کنند. در کشت بهاره نسبت به بذور سنتی  حدود (40%) آب کمتری مصرف میکنند و چون بیشتر آب مورد نیاز آن از طریق آبهای جاری تامین میشود،  با توجه به خشکسالی و بحران آب  در کشور با کشت این بذور می توان در مصرف آبهای زیر زمینی صرفه جویی نمود.​​​​​​​

• X4337=Stripy1
• S300
• S400
• Palanci
• Ahmetbey
• Ikon
• ​​​​​​​Nxc15

• ​AGA1703

• ​AGA15

​​انواع بذر هیبرید آفتابگردان روغنی :

مزایا و محاسن ب​​​​​​​ذر هیبرید آفتابگردان 

1.دوره رشد کوتاهتر
2.    صرفه جویی در مصرف آب
3.     افزایش تولید در واحد سطح و افزایش در آمد کشاورزان
4.     مقاومت بیشتر در مقابل افات و بیماریها و امراض
5. تولید محصول یکدست
6. ارتفاع یکنواخت بوته ها و امکان برداشت مکانیزه
​​​​​​​7. مقاومت بیشتر در برابر خسارت پرندگان به دلیل خمیدگی کامل طبق

  بذرهای هیبرید به دلیل کوتاهی دوره رشدجایگاه مناسبی در تناوب زراعی داشته وبه  عنوان کشت دوم بعد از محصولات استراتژیک  ( گندم، جو و کلزا ...)   مورد استفاده قرار میگیرند
به دلیل زودرس بودن نسبت به بذور سنتی  حدود (40%) آب کمتری مصرف میکنند و چون   تا پایان دوره رشد محصول ،  آب مورد نیاز کشت  از آبهای سطحی تأمین می شود  ، فشار کمتری به آبهای زیر زمینی وارد میگردد.
بذرهای هیبرید نسبت به بیماریها و آفات و امراض مقاومت  بیشتری دارند
بدلیل زاویه مناسب طبق در مقابل خسارت پرندگان خسارت کمتری متحمل میشوند.
از میزان بذر کمتری  در واحد سطح استفاده می شود.
به دلیل ساختار منظم بوته و ارتفاع کوتاهتر (170- 150) سانتی متر، عملیات کاشت، داشت و برداشت  محصول می تواند با استفاده از ماشین آلات کشاورزی انجام گیرد که باعث کاهش هزینه های تولید می شود.
با کاشت این بذور از خروج ارز کشور از بابت واردات این محصول به کشورهای دیگر جلوگیری گردیده و همان مبالغ به میزان چشمگیری در چرخه اقتصاد کشور و کشاورزان به گردش در می آید.
بهترین محصول برای شرکتهای بسته بندی بعد از فرآوری می باشد.
کاشت این بذور به دلیل  پتانسیل تولید بالا  (دو الی سه برابری تناژ محصول) باعث افزایش درآمد کشاورزان منطقه نیز گردیده است.​​​​​​​

آفتابگردان يكي از مهمترين گياهان روغني سازگار به مناطق مختلف دنيا است كه در پنج قاره بدون محدوديت كشت مي‌شود.
 كشت بهاره و تابستانه آفتابگردان در مناطق معتدل و سرد و كشت پاييزه و زمستانه در مناطق گرمسير جنوب نشان دهنده قابليت و سازگاري زياد اين گياه به مناطق مختلف ايران است. قابليت كشت مكانيزه، طول دوره رويش كم (حدود ١٠٠ روز)، تحمل نسبي به خشكي و درصد روغن  بالا %٤٥-٤٠ از مزاياي زراعت آفتابگردان است. 
ارقام آفتابگردان به دو نوع آزادگرده افشان و هيبريد تقسيم مي‌شوند. ارقام هيبريد به دليل عملكرد بيشتر و خصوصيات زراعي مطلوب از جمله يكنواختي زراعي مطلوب بوده و در بيشتر كشورهاي پيش‌رو در كشت آفتابگردان جايگزين ارقام آزادگرده افشان شده‌اند.  
​​​​​​​با توجه به شرایط کشور و نیاز مبرم به کشت محصولات استراتژیک مانند گندم، جو و کلزا، بذور هیبرید آفتابگردان آجیلی به دلیل زودرس بودن می توانند به عنوان بهترین گزینه برای کشت دوم نیز به حساب آیند که می توانند درآمد مضاعفی برای کشاورزان ایجاد کنند. در کشت بهاره نسبت به بذور سنتی  حدود (40%) آب کمتری مصرف میکنند و چون بیشتر آب مورد نیاز آن از طریق آبهای جاری تامین میشود،  با توجه به خشکسالی و بحران آب  در کشور با کشت این بذور می توان در مصرف آبهای زیر زمینی صرفه جویی نمود.​​​​​​​

  بذرآفتابگردان سنتی

تخمه آفتابگردان طبیعت گرم و خشک دارد.آهن،اسید چرب امگا6،ویتامین های B1  و B6 و E نسبتا خوبی دارد و برای ترمیم سوختگی،کاهش علایم قبل از قاعدگی در خانم ها،کاهش افسردگی،بهبود عملکرد سیستم عصبی،تامین قوای جنسی،کم خونی،تقویت سیستم ایمنی بدن و جلوگیری از بروز سرطان می تواند مفید باشد.این تخمه های خوشمزه و البته پرطرفدار از سیستم ایمنی و سلامت بدن به خصوص در دوره بارداری حفاظت می کنند.مهمترین خاصیت درمانی تخمه آفتابگردان که از قدیم الایام نیز به آن معروف بوده تقویت چشم و بینایی انسان است.​​​​​​​

انواع بذر آفتابگردان سنتی عبارتند از:

• روغنی
• قلمی
• بادامی

در شهرستان خوی به دلیل آنکه خود تخمه کدو شهرستان تخمه آجیل محسوب می شود و مصرف زیادی هم در کشور و بحث خشکبار دارد بسیاری از کشاورزان به دلیل فروش راحت تر و کشش بالا و اینکه در مواقع برداشت به آسانی می توانند قیمت محصول را برآورد کنند  از بذر تخمه کدو آجیلی در زمین های کشاورزی خود استفاده می کنند. این کدو دارای ظاهری گرد و کروی شکل است که در سایز متوسط رشد می کند و پوست سفت و سختی هم دارد. می توانید بر روی پوسته آن خطوط عمودی شکلی را مشاهده کنید و همچنین قسمت گوشتی آن به رنگ نارنجی است که مرکزی تو خالی دارد و تنها تعدادی زیادی تخمه در آن یافت می شوند که تخمه ها مصرف خوراکی دارند و بسیار هم گوشتی هستند. این گیاه در گذشته های دور به صورت وحشی کشت می شده اما امروزه آن را به صورت اهلی مورد کشت قرار می دهند. گرده افشانی این گیاه معمولا توسط حشرات مختلفی انجام می شود و همچنین گلهای زرد رنگ بزرگ و شیپوری دارند که این گل ها پس از گذشت مدت زمانی به میوه کدو تبدیل می شوند​​​​​​​

​ کدو آجیلی گونه‌ای کدوی خوش‌فرم به صورت گرد و کروی است که تخمه خوراکی دارد و از طریق بذر تکثیر می‌شود

تخمه   کدو

بذر کدو سنتی

کدو تخم آجیلی با نام علمی Cucurbita pepo L همانطور که از نامش پیداست به خاطر دانه های آن و برای مصرف به عنوان آجیل کاشته می شود و خود کدو به عنوان غذای دام مورد استفاده قرار می گیرد و مصرف نمی شود، فرم این کدو ها به طور معمولی اغلب کشیده و بلند و همانند خربزه و زرد رنگ و گاهاً سبز و برخی اوقات کمی گرد می باشد.
 ​​​​​​​

انواع بذر کدو سنتی عبارتند از:

• کدو گوشتی
  
• کدو گوشتی ریز
  
• کدو قلمی
  
• کدو مشهدی